Gure e-jarduerak diseinatzeko oinarri teknopedagogikoak berrikusten

Ikasketa aktiboak ikasleak protagonista bihurtzen ditu.Ikasleek informazioa ezagutza bihurtu eta testuinguru ezberdinetan aplikatzen jakitea du xede, baita teknologia eta gailu digitalak lagun ezin hobeak. Hezitzaileok e-jarduerak diseinatzerakoan ezinbestekoa dugu sustatu nahi dugunaren hautu kontzientea egitea eta agerian jartzea nolako oinarri teknopedagogikoan sustraituko ditugun gure ikas-irakas jarduera digitalak.   

Abiapuntu gisa hona hemen Lourdes Guardiak (UOC) egiten zuen proposamena:

-----------

"Euskara eta feminismoa bidelagun" bilduma

Euskara eta feminismoa bidelagun topaleku ederra izan da entzuteko, birpentsatzeko, sentitzeko eta loturak berrantolatzeko. Remedios Zafrak aipatu bezala Mundua aldatzen duenak lehenago mundua aztoratu behar izan du. (Feministaldia, 2020)

Bizitzaren eremu orotarako ezinbestekoa bihurtu zaigun eremu digitalean ere euskara eta feminismoa bidelagun izateko bide luzea egiteke. Horretan ere begirada jarri behar. Indarrak biltzeko prest?

Oinarrizkoak di-da batean eta inon erregistratu gabe! Probatu!

Online irakatsi edo online biziraun? Pandemia garaiko erronkak-Rakel Gamito.

Ze gustura jarraitu nuen, online doike, UEUren ikasturte hasierako hitzaldi nagusian #HEZikt graduondokoko irakasle Rakel Gamito: Online irakatsi edo online biziraun?
Pandemia garaian hezkuntza-komunitatearen erantzunak aztertu eta datozen erronkak zehaztu zituen. #EzGaltzekoModukoa!!!

Eskola hiztun proaktibo [digital eta parekide] bila!

Miroodles

Gaur #EzGaltzekoModuko bi ekarpen iritsi zaizkit txiolandiatik nere leiho digitalera.😀 

Batetik, Gorka Juliok hezkuntzan multinazional teknologiko haundien saiakerei aurre egiteko apustu sendo bat proposatu digu: elkarlan erradikalerako apustu bat, software libreko tresnak eta lizentzia libreetan oinarritutako materialak sortu eta partekatzera bideratua, eta eskola publiko, komunitario eta kontzertatuak lotuko dituena. (Berria)

Bertzetik, Eskola Hiztun Bila 24. jardunaldietan Iratxe Retolazak eginiko hitzaldia (16:30 minututik 1:32:30 arte). Argi eta garbi deskribatu du hezkuntza arautuan bizitzen ari garen egungo egoera euskal kulturaren transmisio zein euskarazko komunikazio gaitasunaren inguruan. Hezkidetza planekin parekatuz, aldarrikatu egin du Heziberri 2020-curriculuma jarraiki, kultura ere zehar lerro gisa sustatzea, sareak eta egiturak elikatuz, euskal kultura planak sustatuz. Gainera, kultura eta dauden baliabideak  ikasleen eskura jartzeren garrantziaz hitz egin du ere bai. Nabarmenduko nuke amaieran bota duen gakoa: jende aunitz ari gara han-hemenka ahaleginak egiten eta egina dagoena zein sortzen ari garena elkarri jakinaraztea funtsezkoa da.

Burujabetza teknologikoa+euskal kultura eta komunikazioa+hezkidetzaren aldeko indar guztiak bildu eta batera landuz gero, hezkuntza formalean dauden zeharlerro nagusiak ukitzen arituko ginatekeela iduritzen zait. Bidean, hezitzaileon jarrera proaktiboaz gain, Hezkuntza Sailaren posizionamendu eta elkarlan sendoa beharko dugu. Badugu zer landu ikas-irakaskuntza prozesuetan ikasleekin! Sobera pentsatu gabe:

• Euskaraz dauden eremu eta inguru digitalen aldeko apustu garbia.
• Euskaraz egon eta askeak diren software zein material digitalak lehenetsi.
• Konpetentzia digital hezkidetzailea zehaztu eta sustatu.
• Euskal kultura, era anitz eta inklusiboan ulertuta, ikasleentzat eskuragarri jarri.
• Ahozko eta ez ahozko komunikazio inklusibo, ez sexista sustatu online zein offline.
• Hezitzaileon (eta erakundeen) artean konplizitate sareetan jardun.
• ...

Hezitzaileon prestakuntza digitalean PICRAT eta TPACK ereduak gidari

Inork espero ez zuenean, hezkuntza-eremuko konpetentzia digitalaren munduan iraultza! COVID-19k hamaika aldaketa ekarri ditu gure bizitzara. Hezitzaileon kasuan, egun batetik bertzera presentzialetik onlinera pasatu behar izanak, frogan jarri ditu garatutzat genituen konpetentzia digitalak baita ederki erakutsi ere, zein diren gabeziak. Kontua da, irailetik aurrera eredu mistoa aurreikusten ari garela eta honek guztiak erronka galanta jarri duela mahai gainean: mundu digitalerako irakasleen prestakuntza integralean murgildu behar, garena eta dakiguna eguneratu behar, baina zertan? Nola? Norekin? Jordi Adell entzuteko aukera ederra izan dugu berriki parez pare ditugun erronkei begira hainbat gako interesgarri aurkezten.

Argi dago konpetente digital izateak, gailu, aplikazio, plataforma digitalen erabilera soiletik haratago kokatzen gaituela nahitanahiez.

Konpetentzia digitalaren garapenaren markoa

Adellek aipatu zituenen artean, teknologia integratzeko eredu berri bat: PICRAT eredua. [Kimmons, R., Graham, C. R., & West, R. E. (2020). The PICRAT model for technology integration in teacher preparation. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 20(1)]

Egileek irakasleen prestakuntzan teknologia integratzeko proposatzen dute PICRAT eredu hau. Matrize baten bitartez, oso modu azkarrean laguntzen du, batetik, hezitzaileok proposatzen ditugun praktika digitalak zertan oinarritzen diren bistaratzen; hau da, teknologia erdian sartzean zer egiten dugu? Hiru aukera: ikasgelan egiten duguna ordezkatu, handiagotu edo eraldatu.

Bertzetik, PICRAT-ek bistaratzen lagunduko digu proposatzen ditugun jarduerek ikasleei bere ikasketa prozesuan ezagutza eraikitzeko zer nolako jarrera eta parte hartzea eskatzen dieten: pasibo egotea, interakzioan jardutea guk proposaturikoarekin/ikaskideekin, edo horren gainean zeozer berria sortze-lanetan (artefaktu digitalak). 

Hala, matrizeak sekuentzia didaktiko batean erabiltzen ditugun jarduera guztiak mapeatzeko aukera ematen digu. Bistan denez, metodologia aktiboen alde egin nahi izanez gero, matrizearen eskuinaldeko goikoetako laukien eremuetan ere egongo dira zenbait ataza.

Royce Kimmons-en PICRAT matrizea euskaratua (Amarauna)

Bertzerik ezean, hau TPACK ereduarekin konbinatuz gero, oinarrizko abiapuntua izan daiteke hemendik aurrera, oraingoan masiboki eta beharrak motibatuta, bazter guztietan egiten ari garen transizio digitalerako prestakuntzan. Izan ere, irakasleon prestakuntzarako PICRAT-ek ematen digun berehalako irudia emankorra izna daiteke TPACK ereduarekin batera batera erabiliz gero.

TPACK ereduak irakaskuntza eraginkorrerako hiru oinarri hartzen ditu ardatz: edukiak, pedagogia eta teknologia. Horien artean konbinaketa ezberdinak eman daitezke: edukien jakintza pedagogikoa, teknologiaren jakintza pedagogikoa eta edukien jakintza teknologikoa. Erdigunean kokatuko den hiru jakintzen arteko konbinaketa da edukien jakintza teknologiko-pedagogikoa.

Hona hemen Amaia Arroyo aurkezten zertan datzan:

Mundu digitalerako hezitzaile-konpetentzia integrala

2018an Francesc Esteve, Linda Castañeda eta Jordi Adellek mundu digitalerako irakaskuntza-gaitasunaren eredu holistikoaren proposamena aurkeztu ziguten, aldez aurreko ereduen muga nagusietako batzuk gainditu nahi zituena, bereziki, konpetentzia murriztaile kontzeptua, irakaskuntza-ekintza ikasgelara mugaturiko ikuspegia eta teknologiaren ikuspegi instrumentalista. 

Eredu horretan, irakaslea ez da ulertzen prozesuak gela baten barruan tresnekin "martxan" jartzen dituen langile huts gisa; aitzitik, bere lanbidearekin eta bere testuinguruarekin konprometitutako pentsamendu-, hausnarketa- eta ekintza-karga handia duen profesionala da.

Beraien proposamenari jarraiki, irakasle gisa dugun zeregina, akademikoa ez ezik, politikoa eta soziala ere bada; beraz, gure jarrera ezin da neutrala izan, baizik eta konprometitua herritar horien eta jendarte horren eraikuntzan, gaur egungoa baino pixka bat gizatiarragoa eta justuagoa izan dadin.

Hona hemen laburpena.

HEZKEH 6. edizioa martxan! Hezkidetzaren oinarrizko ikastaroan izena emateko epea zabalik!

Berriz ere, gogoz eta ilusio handiz buru-belarri  ari gara Hezkidetzan Esku Hartzen UPV/EHUren ikastaro osagarriaren 6. edizioa antolatzen. 

Hantxe dago 2014. urtea, 1. edizioa diseinatzen hasi ginenean eta guk geuk geronentzako nahiko genukeen hezkidetzaren inguruko ikastaroa sortzeko aukera bizi izan genuenean. (Mila esker Arantza Campos aukeragatik! Eta lan-taldeari pausoz pauso egiten ari garen guztiagatik!)

Garbi genuen zer zer nahi genuena:

• online ikastaroa, e-learning bidea baita egun han-hemenka hezkidetzaren inguruan gaudenok biltzeko modurik efizienteena.
• euskaraz, hezkuntza-eragile eta hezitzaile euskaldunoi begirako prestakuntza baita.
• CC lizentziapeko edukietan oinarrituriko ikastaroa, jendearen esku utzi eta bere bidea egiten jarraitzeko moduko ezagutza partekatuaren aldekoak baikara.
• Sare sozialen bitartez UPV/EHUren eGelaPi (Moodle) gunetik haratago doan ikastaroa, egiten ez dutenekin ere hartu-emanetan aritzeko aukerak sustatzeko.

Hezkidetzari buruzko aipurik irakurri nahi?

Hauek Euskarazko Wikiesanak atarian daudenak!
(#Wikiemakumeok)

Eta horretan ibili gara, gustura, azkeneko 5 ikasturteetan.

Dagoeneko 6- edizioan izena emateko epea zabalik dago. 

Zuek aukeratzen duzuen bitartean, gu ere hortxe egonen gara, 

elkarrekin #HezkidetzarenAlde indarrak biltzen!

Zure zain!

Eta orain... azterketak online, nola? 8-O

COVID-19k ohiko ebaluazioaren paradigma birpentsatu beharra ekarri digu. Izan ere, dagoeneko klase digitaletan murgilduta gaudelarik, erronka (edo buruhauste) erraldoia hezitzaileontzat hauxe: nola egin ebaluazioa egoera honetan? Eta ebaluazioa esatean azterketak ditugu buruan... Hemen Lasarteko Berritzeguneak antolatuta, UOC-ko irakaslea den Antoni Badiaren eskutik argi eta garbi ikastetxe gehienon egoera deskribatzen duen solasaldia, baita bide horrek hartu ahalko lukeen norabide logikoa ere. (Oharra: begiratu Kolaborategiaren ekarpen mamitsu hau eta UOC bidezko hau ere bai)

Esan bezala, gure kezka hau dugu, offline egin ohi ditugun azterketak online moduan nola egin? Horretarako, guk ikasleak azterketa garaian gainbegiratu edo/eta plagioak detektatzeko teknologia aproposa topatu behar dugula izan daiteke lehen burutazioa. Baina gure eskuetan dugun teknologia eta baliabide digitalak ikusita, ez dut uste bide honetatik jarraituta, ibilbide luzerik izango dugunik. Bestalde, legalki ere, Hezkuntza Sailetik larrialdi-egoera honetan online ebaluazio-markoetan ditugun mugen berri izatearen falta antzematen dut nik bederen.

Hori dela eta, azterketen erronkari heltzeko beste bideren bat hasunartu behar. Argi dut ebaluazioaren zentzu pedagogia eta egiten ditugun azterketa motak aldatu beharrera iritsiko garela. (Ebaluazioa bai dela, Bigarren Hezkuntzan behinzat, heldu beharreko gaia.) Ezin dugu aurrez aurreko azterketaren transpolazio simetrikoa egin online azterketa batera eta efizientziaren izenean bestelako bideen bila jarraitu behar. Edo bai? Egia esan, kontraesanetan murgilduta bizi gara, batetik, konpetentzia bidezko hezkuntza-ereduan aomen eta, bestetik, selektibitateko azterketak egiteko eskakizunak betetzeko ikasleak prestatu behar... Bururatzen zait, azterketak hala mantenduz gero, gutxienez ikasleei eskatu beharko geniekela azterketaren inguruko audio/bideo bidezko azalpena egitea: beraiek egin dutela erakusteko, erabilitako trebeziak, edukiak eta arrazonamendu bideak zein izan diren azaltzeko, azken finean metakognizioa sustatzeko.

Dena xuri edo beltz hartea ez denez aproposa izaten, agian momentu ona da beste aukera batzuk ere kontuan izateko, ohikoarekin konbinatzeko sikiera, eta horien artean, adibidez, liburu irekiko azterketa modukoak (Open Book Exams).

Bukatzeko, markoa zabaltzeko berriz ere, INTEFek ere iradokizun interesgarriak luzatu dizkigu online ebaluazioaren inguruan. 

Burua bor-bor, ezta? Hau da gure eguneroko intentsidade intentsoa... Bakoitza bere neurriko formularen bila ibiliko gara seguruenik... Ea nola amaitzen dugun ikasturtea eta elkarren artean halakoak partekatzeko aukera dugun, denbora luzeko kontua izanen baita eta halakoetan ere, elkarrekin bidea eginez gero, hobe!.

Konfinamendu fisiko masibotik sareetara salto jendetsua! Zer moduz, hezitzaile?

Egun batetik bestera, guztion erresilientzia gorpuztua. Egunerokotasuna iraulia.  Eta gure bizi-eremu fisiko eta birtualaren arteko loturak (eta hausturak) inoiz baino garbiago agerian. Hezkuntza-eremuan lehendabiziko erronka ere, bideratua: gure ikastetxe fisikotik birtualera salto!  Gure inguruan Komunikazioa eta Hezkuntza Ingurune Birtualetan aditua den Amaia Arroyok ederki adierazi du zenbat ahalegin eta nolako konpromiso maila erakusten ari garen bazter guztietan (aupa gu!) baita aurrera egiteko #EzGaltzekoModuko gomendioak luzatu ere. 

Arrakala digitala aipatu izan da maiz egun hauetan. Ekimen ugari konexioa errazteko eta ekipo informatiko zein gailuak eskura jartzeko, azken finean, talde-kohesioa bermatu eta ikasleak gurekin biltzeko.  Hala ere, zalantzaz gainezka: ikasturtea nola bukatu, zer landu, zein izango dira ebaluazio (kalifikazio?) eskakizunak eta abar. Horrekin bakarrik nahiko buruhauste, ezta?

Badugu parez-pare beste erronka garrantzitsu bat: gure (elkar)bizitza digitalaren alderdi oro sustatu eta kudeatzeko prest? Kognitibo-akademikoarekin batera sozio-emozionalak? Zuzenekoan bezala, berebiziko garrantzia izango baitute klase digitaletan ere bai. Elkarren arteko komunikazioa, feedbackaren kalitateak zerikusi handia izango du honetan. Zer gertatzen ari da genero-arrakala digitalarekin? Ezer ez egitea, egitea denez, hezitzaileok ezer egin ezean, hizkuntza ez inklusiboa eta parte hartze ez parekideak erreproduzitzen jarraitzeko arriskuaz gain, indarkeria matxistak aipatu ez eta ikasleak ahalduntzeko aukerak galtzekoa dago.  Oraingoan ere, netiketek bestelako harreman markoak erakusten dizkigute.

Ahots ezberdinak agerian uzten ari dira krisi honi genero-ikuspegiarekin begiratu beharra dagoela analisia kokatuagoa izan dadin. Zer gertatuko litzateke hezkuntza- eta bizi-eremu digitaletan ere begirada hori txertatuko bagenu? Zer gertatzen ari ote da? 30 egun pasa ditugu COVID-19 goiti eta beheiti eta urrutiko hezkuntzara (zenbatetan elearning?) salto masiboa egin eta gero, gure egunerokotasuna dagoeneko ez da berdina izango. Ea sexismo eta desberdinkeria digital ororekiko jarrera kritikoa ere kontzienteagoa den konfinamendu garaitik aurrera!

[M4ko eguneraketa] Eskola-jazarpenaren kontrako eguna dela eta, hasi dira agertzen hainbat datu: Berrogeialdian, eskola jazarpenak % 10eko hazkundea izan du.